WAAROM HET KAMPVUUR VOLGENS HÉLÈNE:

AFSTAND TUSSEN MENSEN VERKLEINEN

Eind november 2020 sprak ik de directeur communicatie van een van onze ministeries. We namen het programma door van een groot online event, waarmee kort daarna hun corporate story gelanceerd zou worden. Wat normaal met een paar honderd medewerkers live in een zaal zou plaatsvinden, ging nu online gebeuren. Ik merkte aan mezelf dat ik gespannen was voor dit gesprek. In het concept voor het aanstormende event hadden mijn InsideStory collega Suzanne en ik alles op alles gezet om het echt een moment van ontmoeting en meedoen te kunnen laten zijn. Geen online versie van een klassieke town hall meeting dus, waar vooral boodschappen gezonden zouden worden, maar de eerste keer in bijna 9 maanden waar collega’s weer samen waren en de ruimte konden voelen om naar elkaars verhalen te luisteren. Het beeld dat we al die tijd in ons achterhoofd hadden gehad: Een kampvuur. 

Inhoud of moment

Ik was gespannen, omdat ik al iets te vaak had meegemaakt hoe town halls binnen dit soort organisaties over het algemeen worden voorbereid. Spreekpunten in bullets op papier aangeleverd, ruimte voor alle kopstukken uit de hiërarchie om iets te zeggen, kernboodschappen tot op de komma correct geformuleerd. Inhoud is vaak leidend en vorm voorspelbaar. Zou deze directeur ruimte geven voor iets anders? Want natuurlijk moesten ook nu heus boodschappen worden overgebracht en activiteiten worden aangekondigd. Dit keer moesten die boodschappen echter aangeboden worden in vorm die één grote, open uitnodiging tot gesprek zou zijn; verhalen van collega’s en een boekje vol gespreksstarters voor later. Een aanmoediging van de organisatie aan alle collega’s om verhalen over eigen ervaringen uit te wisselen op elk moment dat je samen met je collega, je leidinggevende of je externe relatie tot wederzijds begrip voor elkaars wereld wil komen. Omdat dat is wat er nodig is.

Kans voor nieuwe energie

Binnen vijf minuten, kon ik een brede glimlach niet onderdrukken. Want ondanks mijn eigen hardnekkige reflex om dan dus ook maar met inhoudelijke argumenten mijn pleidooi te houden, zei deze directeur al heel snel: “Los van ons eigen verhaal dat we daar met elkaar delen, los van alle tools en ondersteuning die we ze aanreiken, wil ik ze zo graag meegeven dat dit nieuw energie kan opleveren die we nu allemaal keihard nodig hebben. Naar elkaars verhalen luisteren kan zo veel ruimte en inspiratie opleveren om de draad weer op te pakken als het even lastig is. Of iemand het nou zelf even moeilijk heeft met het alleen thuis werken, of we moeten samen de volgende crisis te lijf; dat ‘andere’ gesprek hebben we zo hard nodig om samen verder te komen!” Het programma bleef recht overeind. En hoe lastig het ook kampvuur stoken is in de praktijk van online ontmoeting en ik nog 1000 dingen anders had gewild, dit was een van de reacties van een deelnemer achteraf: “Dank voor dit mooie event, het heeft me geïnspireerd en energie gegeven!!”

Markant moment

Dit moment is bepalend geweest voor mijn beslissing om HET KAMPVUUR als concept en website neer te gaan zetten. Al jaren is de manier waarop ik verhalen en narratieve technieken in organisaties inzet aan het verschuiven van buitenkant- naar binnenkantverhalen. Van vertellen naar luisteren, van verhaal naar dialoog. Ooit begon ik (vanuit InsideStory) met het vinden en helpen vertellen van verhalen die puur gericht waren op uitleggen ‘waarom’ het werk dat daar werd gedaan belangrijk was. Het versterken van identiteit en het verdedigen van bestaansrecht waren leidend. Inmiddels gaat het mij steeds minder om het vangen van de juiste verhalen als content voor communicatie vanuit de organisatie. Natuurlijk, identiteit en waarden zijn nog steeds leidend, maar ze zijn het vertrekpunt voor gesprek. Want daar gebeurt het. In de beelden, de emoties en de betekenis die tussen verteller en luisteraar worden opgeroepen als verhalen worden gedeeld, ontstaat de ruimte om in elkaar wereld mee te mogen kijken. Om beelden op elkaar af te stemmen en om te zoeken naar dat wat verbindt. Ondanks – of zelfs dankzij – de tegenstellingen en dilemma’s die er zijn.

Beginnen bij de relatie

HET KAMPVUUR geeft mij de mogelijkheid om het belang van die relationele kant van het werken met verhalen te benadrukken en te helpen dat concreet en bruikbaar te maken. Eigenlijk betekent het dat we bij ieder gesprek, iedere bijeenkomst, iedere online sessie ons moeten afvragen welke gesprektechnieken we uit de kast kunnen trekken om er een klein kampvuurmoment van te maken. Welk verhaal kan je delen? Welke check in vraag kan je stellen? Welke werkvorm betrekt? Want een verhaal, of het nu een corporate story of een klein, persoonlijk verhaal is, is nooit een doel op zich. Verhalen en gesprekstechnieken die uitnodigen om verhalen te delen, zijn een middel om afstand tussen mensen te verkleinen. Ze vormen een tegenwicht voor debat, mening of stellingname, waarin verbinding meestal niet meer mogelijk is. Het delen van een persoonlijke ervaring stelt bij de luisteraar automatisch het oordeel even uit, omdat verhalen verhalen oproepen. En laten we eerlijk zijn, in een samenleving waarin op dit moment meningen verharden en afstand tussen mensen in rap tempo niet alleen fysiek maar ook mentaal groter wordt, hebben we de vaardigheid om een goed gesprek te voeren keihard nodig.

Afstand tussen mensen verkleinen

Dit Kampvuur stook ik dus niet alleen omdat de corona crisis naakt op tafel heeft gelegd dat naast functioneel gesprek, verbindend gesprek als vaardigheid in organisaties een (vrijwel) verloren talent blijkt. Als het in grote, publieke organisaties niet goed meer lukt om volwaardige, rijke conversaties te hebben met elkaar, hoe kunnen we dan ooit de grote issues oplossen samen met de mensen die erdoor geraakt worden? Dat rijke gesprek moeten we weer prioriteit maken. En dat betekent onder andere oefenen in het creëren van tijd, ruimte en veilige vormen waarin het over meer mag gaan dan het functionele, maar over alles wat mensen die samen doelen willen bereiken meemaken en nodig hebben. Als ons één ding te doen staat, is het helpen om afstand te verkleinen. Fysiek én mentaal. Professioneel én maatschappelijk. Waar HET KAMPVUUR ook naartoe groeit, daar wil ik samen met andere vonkenmakers een bijdrage aan te leveren.

MEER VONKEN VAN HÉLÈNE: